De lijst met FODMaP-arme en -rijke ingrediënten wordt regelmatig aangevuld, omdat er nog volop onderzoek wordt gedaan naar de samenstelling van niet eerder onderzochte ingrediënten. Nieuwe onderzoeksresultaten vind je op de blog van de Monash University. De lijst van het Martini Ziekenhuis wordt op basis van dit onderzoek ook regelmatig geactualiseerd.
Ook handig is de website van de Monash University (Australië) met de antwoorden op de meest gestelde vragen over het FODMaP-dieet. Vragen zoals "verdwijnen FODMaPs als je het voedsel kookt", "zijn er nog andere zaken waar ik rekening mee moet houden?", etc.
Waar zitten FODMaPs zoal in?
In het kort komt het erop neer dat bij een FODMaP-beperkt dieet de inname van FODMaPs beperkt wordt. FODMaPs zijn kleine suikermoleculen die in de dunne darm onvoldoende of niet afgebroken worden en die vervolgens in de dikke darm problemen geven. De daar aanwezige bacteriën eten ze op en op en produceren gas. Dat gas zorgt o.m. voor een opgeblazen gevoel, verstoorde stoelgang en buikpijn. De symptomen die verdwijnen als het FODMaP-beperkt dieet gevolgd wordt, worden geschaard onder het Prikkelbare Darm Syndroom. Tot op heden is de oorzaak van het PDS onbekend.Om je een indruk te geven van waar FODMaPs zoal inzitten een kort én zeer onvolledig lijstje van verboden vruchten:
- melkproducten (m.u.v. harde kazen);
- tarwe, rogge en aanverwante granen;
- peulvruchten;
- groenten zoals ui, knoflook, de meeste koolsoorten, sugar snaps, bieten en paddestoelen;
- fruit zoals gedroogd fruit, appels, peren, perziken, pruimen, mango, kers en abrikozen;
- specerijen: grote hoeveelheden kaneel;
- noten: pistachenoten en cashewnoten en van alle andere soorten alleen een klein handje;
- honing.
Alle producten waar verboden vruchten als grondstof in is verwerkt, zijn natuurlijk ook uit den boze.
Wat betreft de tarwe: stap niet in de valkuil dat het FODMaP-beperkt dieet glutenvrij is. Spelt is wel FODMaP-vrij (of in elk geval beperkt) en dit bevat meer gluten dan tarwe. Het is ook niet zo dat glutenvrije producten automatisch geschikt zijn voor het FODMaP-beperkt dieet, want ze bevatten weliswaar geen tarwe, maar mogelijk wel teff (een grassoort met korrels waar ook meel van te maken is). Teff is niet toegestaan omdat niet bekend is of het FODMaPs bevat.
Daarnaast bevatten glutenvrije producten en andere zelfverklaarde gezonde producten vaak honing en ook dat past niet in en FODMaP-beperkt dieet.
De dieetregels
Tijdens mijn zoektocht naar meer informatie op internet viel het me op dat er verschillende lijsten circuleren. Hierdoor kookt de één wel met knoflook, peulvruchten, tomatenpuree, etc. en de ander niet. Ik blijf me gewoon aan de lijst houden die ik van de diëtiste heb gekregen (en die je vindt op de bovengenoemde website), maar je kunt daar natuurlijk altijd van afwijken!Bouillonblokjes
Aan één ding houd ik me niet, en dat is dat ik in sommige recepten gewone groente- en kippenbouillonblokjes gebruik. Bouillonblokjes bevatten voor het grootste deel zout en vetten en slechts een kleine 5 % bestaat uit groenten, waaronder ui en knoflook. Dat is erg weinig, zeker als je verhoudingsgewijs ook weinig bouillonblokjes gebruikt. Mocht je dit toch niet aandurven, dan kun je in plaats daarvan selderijzout gebruiken, dat voegt toch nog enige smaak toe naast het zout.Waar ik bij bouillonblokjes wel op let, is dat er geen lactose in zit (dat is soms het geval). Als er pure lactose in zit, dan geeft dat meteen wel klachten bij mensen die intolerant hiervoor zijn (zoals mijn zoon en ikzelf).
Geitenkaas en lactose
Op de website van Sightdish staat een lijst met welke melkproducten lactose bevatten en hoeveel. Deze lijst gebruik ik wel, maar tegelijkertijd weet ik dat hij niet helemaal betrouwbaar is. Blauwe kaas (Roquefort) bijvoorbeeld zou geen lactose bevatten, maar dat klopt niet. Alleen kazen die 7 maanden of langer gerijpt hebben, bevatten geen lactose. In mijn recepten gebruik ik af en toe blauwe kaas, maar daar zal ik bij aangeven dat als je zeer intolerant bent voor lactose, je beter geen blauwe kaas kunt eten. Blauwe kaas kan heel goed vervangen worden door oude geiten- of koeienkaas (dat doe ik zelf vaak ook i.v.m. mijn zoons intolerantie, tenzij ik voor hem iets anders heb gemaakt). Zelf heb ik een lichte intolerantie voor lactose: een beetje blauwe kaas kan ik eten zonder klachten, maar een schaaltje yoghurt niet.Ik gebruik veel geitenkaas in de keuken. Enerzijds omdat ik het gewoon lekker vind en anderzijds omdat het een heel gemakkelijk ingrediënt is in de lactosevrije keuken. Zo gebruik ik zachte geitenkaas (in rolletjes verpakt, van het merk Président) in hartige gerechten als vervanging van o.a. roomkaas en crème fraîche. Volgens de lijst van het FODMaP-beperkte dieet kun je in verband met de lactose geen zachte geitenkaas eten, maar op de één of andere manier verdraagt mijn zoon het wel (en hij heeft al last van een eetlepel yoghurt).
Volgens de lijst op de website van Sightdish bevat geitenkaas weinig lactose, dus misschien is dat de verklaring voor het gebrek aan opvallende klachten bij mijn zoon. Een andere reden kan zijn, dat de mens geitenkaas gemakkelijker verteert dan koeienkaas.
Kortom, ik gebruik in mijn recepten af en toe zachte geitenkaas, onder de vermelding dat niet iedereen dat tegen zou kunnen. Als je er last van krijgt, dan kun je dat beter weglaten of het recept niet meer maken.
Op mijn website www.lekkerlactosevrij.nl vind je trouwens heel veel lactosevrije recepten! Mocht je dus al weten dat het de lactose is die je niet verdraagt en de rest wel, dan kun je daar inspiratie voor recepten uit putten.
N.B. Deze website heb ik al een poosje niet bijgewerkt, met als gevolg dat de harde variant margarine van Healthy Planet vaak aangeraden wordt, terwijl die (helaas) niet meer in de handel is. Je kunt in plaats daarvan de margarine van Zeeuws meisje gebruiken.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten